İnleyler , diş dokuları içerisinde yer alırken, onleyler oklüzal yüzeyini de tamamen kaplayan restorasyonlar olarak tanımlanırlar.
İnleyler; düşük çürük oranı gösteren ağızlarda kullanılmalıdır. Kısa süre sonra üçüncü yüzeyi de restorasyon gerektirecek bir dişe iki yüzlü bir restorasyon yapmak, tartışılır bir tedavidir. Plak birikimi veya yakın geçmişte çürük hikayesi olan, ya da ergenlik dönemindeki hastalar, inley restorasyonlar için zayıf adaylardır.
İnley ve onley restorasyonlar şu şekilde sınıflandırılır:
- Döküm metal inley ve onley
- Porselen inley ve onley
- İndirekt kompozit inley ve onley
İNLEY
Endikasyonları amalgam restorasyon ile aynıdır.
Estetik yönden olumsuz bir sonuç çıkmayacaksa 1–2–3 nolu dişlerin sınıf 3 kavitelerinde de uygulanır.
Kontağında kron bulunan kavitelerde de endikasyon üstünlüğü vardır.
Kavite Prensipleri
Kavite preparasyonu, hem prensiplerin uygulandığı, hem de en az doku kaybını gerektirecek biçimde tamamlanması gerekir.
A) TUTUCULUK (RETANSİYON):
Tutuculuk : Diş preparasyonunun uzun aksı ve giriş yolu boyunca restorasyonun uzaklaşmasına engel olur. En iyi tutuculuk paralel duvarlar ile elde edilir. 5–7 derecelik eğimler de tutuculuk yönünden en uygun kabul edilebilir.
Tutuculuğu Artırma Yöntemleri:
- Preparasyon sahasının büyüklüğünü artırmak
- Kutu ve olukların ilavesi
- Giriş yolu sayısını sınırlamak:en iyi tutuculuk tek giriş yolu olduğunda elde edilir.
- Keskin ve iyi belirlenmiş kavite açıları
- Kaviteye kırlangıç kuyruğu şekli ilavesi
B) DİRENÇ (REZİSTANS):
Apikal , oblik ve okluzal kuvvetler altında restorasyonun kaviteden uzaklaşmaması olayıdır. Horizantal düzlemde dördüncü kuvvetlere karşı direnci artırmak, bu kuvvetlerin yönüne dik oluklar hazırlanması ile olur.
C) YARDIMCI TUTUCULUK:
Kutu, oluk ve pinler yardımcı tutuculuğun esasını oluşturur. Kavitenin uygun yerine yerleştirilen bu elemanlar:
- Giriş yolunu sınırlar
- Belirli yöndeki yer değiştirmeye karşı koyar
- Restorasyonun sertliğini artırır.
- Siman kilidi oluşturarak tutuculuğu artırır.
İnleylerin köprü ayağı olarak kullanılması yerine tam kronların yapılması önerilmektedir ancak; estetik periodontal ve hijyenik amaçlarla inleylerin köprü ayağı olarak kullanılması başarılı bulunmuştur.
ONLEY
Tüm okluzal yüzeyin kaplanması ile modifiye edilen bir inleyde, özellikle MOD preparasyonunu belirtmek için onley sözcüğü kullanılır.
Onley Endikasyonları
Bukkal ve lingualde mine duvarı sağlam ve 2–3 mm kalınlığında olan, fakat diğer kısımları tahrip olan dişlerde
Bir MOD preparasyonunun isthmus bölgesinde, kronun bukkolingual kalınlığının yarısından daha fazlası örtülecek ise
Bukkal ve lingualde sağlam dokulara sahip endodontik tedavili yan grup dişlerde: burada inley uygulaması stress konsantrasyonuna neden olacağından uygun değildir.
Onley Preparasyonu
Fonksiyonel tüberkülde 1.5 mm, fonksiyonel olmayan tüberkülde ise yaklaşık 1.0 mm lik bir açıklık sağlanır.
Fonksiyonel olmayan vestibül tüberkülün rahatça görülebildiği bir üst çene dişinde, vestibülo-okluzal köşede fazla aşındırma yapılması metalin gereksiz yansımasına neden olabilecektir.
Çizgi köşesinde olukların derinliği ve okluzal aşındırma yaklaşık 0.5 mm olmalıdır.
Fonksiyonel tüberkülde yeterli metal kalınlığı sağlayabilmek için, fonksiyonel tüberkülün dışa bakan eğimlerine, yuvarlak uçlu konik elmas frezle geniş bir bizotaj hazırlanır. Fonksiyonel tüberküldeki bizotaj, merkez oluktan başlayıp distal yüzeydeki merkez çukurun mezialine kadar uzanır ve tüberkülleri, karşı çenedeki tüberkül eğimleriyle uyumlu hale getirir.
