Kuzenimin başına gelen bir olay olması sebebiyle benim için oldukça önemli bir durumdur. Bu olay ağız ve diş sağlığının, genel vücut sağlığını ne derece etkileyebildiğinin bir göstergesidir.
DİŞİN İLTİHAPLANMASI
Burada bahsedilen iltihap (enfeksiyon) dişin içinde kalmamış, çevre dokulara (periapikal) yayılmıştır. Apse durumundadır.
OLUŞMA NEDENLERİ:
Diş çürümesi, diş kırılması, dişte yaralanma — zedelenme, dişte sürekli travmaya yol açan diş gıcırdatma ya da diş sıkma gibi davranışlar nedenleriyle oluşabilir.
Dişte bakteriler çoğalır. Bakterilere karşı vücudun savunma hücreleri de bölgede artar ve antikor salgılarlar. Böylelikle iltihap oluşur.
TEŞHİS:
1)Palpasyon ve perküsyon: Dişe vurma veya dokunma şeklinde yapılan müdahaleler dişte hassasiyet oluşturur.
2)Röntgen: Çevre dokulara yayılan iltihap, radyografide daha koyu (radyolusent) görünür.
3)BT taraması: Enfeksiyon daha geniş bölgelere yayıldığında bilgisayarlı tomografi ile gözlem yapılabilir.
TEDAVİ:
1)Apse boşaltma: Gingivada (diş eti) şişlik oluşması durumunda iltihabı boşaltmak için bir kesi açılır ve iltihap boşaltılır. Sonrasında serum fizyolojik ile bölge temizlenip kapatılır. Bu işlem sonrası şişlik iner.
2)Kanal tedavisi: İltihabın tekrarlamaması için yapılır.
3)Diş çekimi: Diş çekilip apse boşaltılır.
4)Antibiyotik kullanımı: İltihabın çevre dokulara fazla yayılması durumunda antibiyotik kullanımı gerekebilir.
DİŞ İLTİHABININ KULAĞA YAYILMASI
Enfeksiyon yayılım izleyerek en başta orta kulak iltihabına (otitis media) neden olabilir. Söz konusu enfeksiyonun 3 yolla kulağa yayılabildiğini düşünmekteyim:
1)Sinüs yolu: İltihabın sinüslere kadar ilerlemesi durumunda maksiller sinüslerden kulağa iltihap geçişi olabilir.
2)Çene kemikleri yolu: İltihap, çene kemikleri boyunca ilerleyerek kulağa kadar ilerleyebilir.
3)Kan damarları yolu: Dişin çekilmesi veya iltihabın boşaltılması sırasında irin’in kana karışıp orta kulağa gelmesi burada enfeksiyona neden olabilir.
Üst çene (maksiller) dişlerinin iltihaplarının, alt çene (mandibuler) dişlerinin iltihaplarına göre kulağa yayılma olasılığı daha fazladır.
KULAKTA OLUŞABİLECEK BELİRTİLER:
- Kulakta ağrı
- Kulakta doluluk hissi
- Kulak çınlaması
- İşitme kaybı
- Kulakta sıvı birikimi
- Kulak zarında (membrana tympanica) çatlama
ORTA KULAK İLTİHABININ BEYNE YAYILMASI
Orta kulak iltihabı beyne doğrudan yayılmaz, ancak bazı durumlarda, enfeksiyonun ilerlemesi sonucu daha ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bunlar arasında şunlar bulunur:
- Mastoidit: Orta kulağın arkasındaki kemik olan mastoidin iltihaplanması.
- Menenjit: Beyin zarlarının enfeksiyonu.
- Venöz sinüs trombozu: Beyindeki kan damarlarının enfeksiyonu ve tıkanması.
- İç kulak iltihabı: İşitme ve denge ile ilgili sorunlara neden olabilen bir durum.
Bu iltihaplar daha sonra ensefalit gibi daha ciddi iltihaplanmalara neden olabilir.
SONUÇ
Ağız ve diş sağlığı, genel vücut sağlığını da etkileyebilen önemli bir kavramdır. Sağlıklı bir yaşam için rutin olarak bir diş hekimine görünmek gerekir. Belirtisi olmayan bazı hastalıklar, bir hekim tarafından kliniklerde saptanabilir. Erken teşhis ve tedavi hayat kurtarır.
