Gövdenin dizaynını estetik, fonksiyon, temizleme kolaylığı, dişsiz kretteki sağlıklı dokunun sürekliliğinin korunması ve hasta konforu belirler.
Gövdeler:
- metal-seramik
- döküm metal
- günümüzde az kullanılan metal-akrilik olabilir.
Çeşitli klinik çalışmalar gövde için kullanılan tüm materyallerin eşit şekilde tolere edildiğini ancak bunların herhangi birine yanıt olarak gingival dokuda enflamasyon oluşabileceğini göstermektedir.
Porselenin kolay temizlendiği ve hijyenik olduğu gözlemlenmiştir.
Doğru dizayn, temizlenebilirlik ve doku sağlığı açısından materyal seçimi daha fazla önem taşımaktadır. Diş kaybıyla birlikte çevre dokularda değişiklik olur; bu nedenle gövde tam olarak eksik dişi taklit edemez. Alveoler rezorbsiyon, keskin kenarları yuvarlayarak ve soketi doldurarak dişsiz alanı yeniden şekillendirir. Eğer diş kaybıyla ilişkili periodontal hastalık veya travma varsa, iyileşmiş kretin son şekli orijinal halinden çok farklı olabilir.
Diş çekildiğinde destek dokularda kayıp olduğundan ve gövde dokudan çıkmak yerine doku üzerinde yer aldığından, gövdenin temizlenebilir olması yumuşak dokulara zarar vermemesi için temel diş morfolojisinde modifikasyonlar yapılması gereklidir.
Doku Teması
Gövde ile temasta olan kretin uzantısı ve şekli çok önemlidir.
Aşırı doku teması sabit bölümlü protezlerin başarısızlığında başta gelen faktörlerden biri olarak gösterilmiştir.
Gövde ve kret arasındaki temas alanının küçük olması gerektiği konusunda fikir birliği yaygındır ve gövdenin kretle temas eden bölümü mümkün olduğunca dışbükey olmalıdır.
Bir dönem popüler olan gövdenin dokuya basınçlı olarak yakın temasını sağlamak için model üzerinde kretin kazınması kontrendikedir, çünkü kret üzerinde oluşan basıncın enflamasyona yol açma olasılığı çok yüksektir.
Genel olarak gövdenin krete basınç uygulamaması gerektiği kabul edilmektedir.
Bir araştırma temasın kret üzerindeki tükrük filmi kadar olmasını savunacak kadar ileri gitmiştir. Diğerleri gövdenin doku ile hiç temas etmemesi gerektiğini vurgulamaktadırlar. Ancak, protez takıldığı sırada kret ile temas etmeyen gövdeleri ağızda geçen bir süre sonunda hipertrofik doku çevreleyebilir.
Simantasyon Sonrası Hijyen
Gövdenin mezial, distal, lingual gingival embraşürleri hastanın kolay temizlemesine izin verecek genişlikte olmalıdır, ve doku ile gövde arasındaki temas diş ipinin geçişine izin vermelidir.
Sabit bölümlü protez simante edildikten sonra hastaya temizlikle ilgili teknikler öğretilmelidir. Hasta gövde altında ve etrafında diş ipi ve interproksimal fırçalarla temizlik yapması ve oral hijyeni sağlaması konusunda motive edilmelidir. Kullanılacak yöntem, embraşür boyutu, erişilebilirlik ve hastanın el becerisine bağlıdır.
GÖVDE TASARIMLARI
Sabit bölümlü protezlerin yapımında gövde gereksinimi olan durumlara uygun çeşitli tasarımlar vardır. Bunlar arasında:
- Eyer
- Modifiye eyer
- Hijyenik
- Konik
- Oval
- Prefabrike gövde fasetleri
- Metal seramik gövdeler vardır.
Eyer (Ridge lap)
Bu gövde eksik dişin tüm konturlarını içine alan ve en çok dişe benzeyen gövde şeklidir.
Kretle geniş içbükey bir temas alanı vardır. Fasiyal, lingual ve proksimal embrajurları kapatır.
Kretin fasial ve lingualini de örter. Kretle dişsiz kretin orta hattını aşan bir temas veya doku temasının linguogingival yönünde keskin bir açı ridge lap’ı oluşturur.
Bu dizayn uzun zamandır temizlenemez olarak kabul edilmektedir.
Modifiye Eyer (Modifiye Ridge lap)
Bu dizayn dış bükey diş görünümü yaratır ancak temizleme kolaylığı için nerdeyse tüm yüzeyleri dışbükeydir.
Lingual yüzey besin sıkışmasını önlemek ve plak birikimini engellemek amacıyla hafifçe yön değiştirici bir kontura sahip olmalıdır.
Kretin fasiyal tarafında, meziodistal ve fasiolingual yönde doku teması dar olduğu sürece doku tarafından tolere edilebilecek ve temizlenebilecek hafif bir fasiolingual iç bükeylik olabilir.
Hijyenik
Dişsiz kretle temas etmeyen gövdeleri tanımlamak için hijyenik terimi kullanılır.
Geçmişte mandibular molar gövdeler için kullanılan prefabrike, arkasında yuva olan konveks fasetlerin ticari adı da ‘sanitary pontic’ olarak da sıklıkla adlandırılmaktadır.
Hijyenik gövde görünmeyen bölgede özellikle eksik mandibular birinci molarların tamamlanmasında kullanılır.
Oklüzal fonksiyonu restore eder, komşu ve karşıt dişleri stabilize eder. Estetik açıdan gerekli değilse, tamamıyla metalden yapılabilir. Gövdenin oklüzogingival kalınlığı 3.0 mm’den az olmamalıdır ve temizlik için altında yeterli boşluk olmalıdır.
Konik
Konik gövde yuvarlatılmış ve temizlenebilirdir ancak ucu gövdenin tüm boyutuna göre küçüktür.
İnce mandibüler kretlerde kullanım için uygundur. Ancak, geniş ve düz bir krette kullanıldığında doku temas noktası etrafında ortaya çıkan geniş üçgen embrazur boşlukları artık toplama eğilimindedir. Bu gövdenin kullanımı, görünmeyen bölgede ince kretlerle sınırlıdır.
Oval
Oval gövde estetiğin önemli olduğu bölgelerde kullanılan yuvarlak sonlanan bir tasarımdır.
Oval gövdenin doku ile temas eden bölümü yuvarlatılmıştır ve kretteki bir iç bükeyliğe yerleştirilir. Kolaylıkla ip uygulanır.
Diş çekiminden hemen sonra sokete dörtte bir oranında uzanan geçici bir köprü yapılarak söz konusu içbükeylik sağlanabilir.
Prefabrike Gövde Fasetleri
Bir zamanlar, önceden hazırlanmış porselen fasetler gövde yapımında popülerdi. Dişsiz boşluğa adapte edildikten sonra glazelenirdi.
Oklüzogingival mesafenin sınırlı olduğu hastalarda kullanımı ve dökümden sonra pinlerin altyapıya oturtulması zordu.
Metal-Seramik Gövdeler
Metal-seramik restorasyonların yaygın kullanımıyla birlikte metal-seramik gövdeler porselen içeren diğer gövdelerin yerini almıştır.
Metal-seramik gövdeler kayıp dişlerin tamamlanması için en fazla estetik potansiyele sahip olandır. Porselen, metal altyapıya simante yerine kimyasal olarak bağlandığı için metal-seramik gövdeler daha dayanıklıdır. Altyapı boşluğa uygun olarak yapıldığından kullanımları daha kolaydır.
DİŞSİZ KRETLER
Sabit bölümlü proteze başlamadan önce, dişsiz kret dikkatlice incelenmelidir. Yıkım tipi ve miktarı kullanılacak gövdenin seçiminde rol oynayabilir ve kretin cerrahi olarak yeniden şekillendirilmesi ihtiyacına işaret edebilir.
Sınıflandırma;
- Class I. Normal apikokoronal yükseklikle beraber fasiolingual kret genişliğinin azalması
- Class II. Normal genişlik, kret yüksekliğinde kayıp
- Class III. Hem Kret yüksekliğinde hemde genişliğinde kayıp