TÜM ANESTEZİ TEKNİKLERİ

PERİODONTAL LİGAMENT ANESTEZİSİ

• Diğer isimleri: Peridental, İntraligament
• Etkilenen sinirler: Enjeksiyon yerindeki ve dişin apeksindeki terminal sinir sonları
• Etki alanı: Enjeksiyon yerindeki kemik, yumuşak dokular, apikal ve pulpal dokular

• Endikasyon:
• Pulpal anestezi istendiğinde (1-2 diş için)
• Tek diş anestezileri için (rejyonel blok kontraendike ise)
• Pulpa ağrılarında tanı için
• Rejyonel bloklara ek olarak

 

• Kontraendikasyonlar:
• Enfeksiyon varlığında
• Altta daimi diş jermi varlığında
• Süt dişlerinde diğer teknikler yeterli ise
• Avantajları:
• Dudak, dil ve diğer yumuşak doku anestezilerini önler
• Minimum dozda solüsyon kullanılır (kök başına2ml)
• Çok çabuk etki eder (30sn)
• Daha az travmatiktir
• Çocuklarda tek diş tedavileri için çok uygundur.

 

• Dezavantajları:
• Bazı yerlerde ( ve 3. molarların distali) uygulama zorluğu vardır.
• Solüsyon ağza akarak acı tat oluşturabilir.
• Aşırı basınç, doku hasarına ve postoperatif ağrılara yol açabilir.
• Özel enjektör gerekebilir.

Teknik

• Tedavi edilecek dişin uzun eksenine paralel olarak köküm meziyal ya da distalinden (tek köklü dişlerde) ya da çok köklü dişlerde mezyal veya distal köklerin interproksimalinden gingival sulkusun derinliğine girilir.

• Dikkat Edilmeli:
• Yumuşak dokuya aşırı batırılışı önlemek için iğneyi dişe karşı tutmalı
• Hızlı enjeksiyondan kaçınılmalı (2 cc için 20sn)
• Fazla solüsyon enjekte edilmemeli
• Enfekte dokuya doğrudan enjeksiyon yapılmamalı

 

• Komplikasyonlar:
• İğnenin batırılması ve enjeksiyon sırasında ağrı
• Enjeksiyon sonrasında ağrı

• Anestezi hataları:
• Enfekte dokuya enjeksiyon: Apeks ve periodontal dokudaki vasküler pH değişiklikleri anestezik etkinliği azaltabilir.
• Solüsyon yeterli olarak bölgede kalmayabilir: Etkili anestezi için her kökte 0.2 cc solüsyon kalmalıdır.

İNTRASEPTAL ANESTEZİ

• Etkilenen sinirler: Enjeksiyon yerindeki terminal sinir sonları ve komşu yumuşak-sert dokular.
• Anestezi alanı: Enjeksiyon yerindeki kemik, yumuşak dokular ve kök yapısı

Endikasyon:

• Yumuşak doku ve osseöz periodontal tedavilerde ağrı kontrolü ve hemostazis istendiğinde

Kontraendikasyon:

• Enjeksiyon alanında enfeksiyon ve şiddetli enflamasyon varlığında

Avantajları:

• Dudak ve dil anestezisi yaratmaz
• Minimum doz solüsyon gerekir
• Cerrahi işlem sırasında kanamayı azaltır
• Etki çok hızlı başlar (30sn)
• Post-op komplikasyon çok azdır
• Periodontal cep enfeksiyonlarında da kullanılabilir.

 

• Dezavantajları:
• Solüsyon ağza akıp acı tat verebilir
• Çok sayıda iğne batırılması gerekebilir
• Kısa süreli pulpa, kısıtlı alanda yumuşak doku anestezisi sağlar

Teknik

• Tedavi edilecek dişe komşu interdental papilla’nın noktası hedef alınmalıdır.
• Papiller üçgenin tepesinin 2mm altından komşu dişlere eşit uzaklıkta girilmelidir.
• Giriş yönü yüzeye dik olmalıdır.

 

Dikkat Edilmeli:

• Enfekte dokuya enjeksiyon yapılmamalı
• Kızlı enjeksiyon yapılmamalı (en az 20sn)
• Fazla solüsyon enjekte edilmemeli

 

• Komplikasyonlar:

Enjeksiyon noktasının cerrahi işlem alanı içinde kalması nedeniyle enjeksiyon sonrasında ağrı

 

• Anestezi hataları:
• Enfekte dokuya enjeksiyon
• Apeksteki ve periodontal dokudaki vasküler pH değişiklikleri anestezik etkinliği azaltabilir.

 

 

 

• İNTRAPULPAL ANESTEZİ
• Etkilenen sinirler: Dişin pulpa odası ve kanalındaki terminal sinir sonları
• Anestezi alanı: Sadece diş içi dokular

• Endikasyon: Pulpa ekstripasyonu ve diğer endodontik tedavilerde diğer tekniklere uygun bir anestezi sağlanamadığı durumlarda
• Kontraendikasyon:
• Sadece enfekte dokuya uygulanmamalıdır.
• Bazı klinik işlemlerde uygun tek anestezi tekniği olabilir.
• Avantajları:
• Dil ve dudak anestezisi yaratmaz
• Minimum solüsyon gerekir
• Hızlı etki eder
• Çok az post-op komplikasyon yaratır

 

• Dezavantajları:
• Travmatiktir
• Solüsyon ağza akıp acı tat verebilir
• Kök kanallarına giriş zor olabilir ve bunun için iğnenin kıvrılması gerekir.

Teknik

• Başarılı bir işlem için pulpa odası ya da kök kanallarına sıkıca girilmesi gerekir.
• Ancak bu yapılamazsa solüsyon bu alanda sadece depolanmış olur.
• Başarılı bir intrapulpal anestezi için 0.2-0.3cc solüsyonun diş içinde kalması gerekir.
• Arka dişlere tam bir uygulama yapılabilmesi için kanülün kıvrılması gerekebilir.
• İşlem ağrılı olmakla beraber ağrının ortadan kalkması hemen gerçekleşir ve enjeksiyondan 30sn sonra tedaviye başlanabilir.

• Dikkat edilmeli:
• Enfekte dokuya enjeksiyon yapılmamalı
• Hızlı enjeksiyon yapılmamalı
• Fazla solüsyon enjekte edilmemeli

 

• Komplikasyonlar:
• Enjeksiyon sırasında hasta ilk önce kısa bir süre rahatsızlık duyabilir. Ancak anesteziden hemen sonra bu kalkar.

 

Anestezi hataları:

• Enfekte ya da enflamasyon varlığında dokudaki pH değişiklikleri anestezik etkiyi minimalize edebilir.
• Solüsyon dokuda kalmayabilir. Bu durumda işlem tekrarlanmalıdır.

TUBER ANESTEZİ (psa)

• Etkilenen sinirler: Alveolaris superior posterior
• Etki alanı:
• Üst çene ve 3. molar dişler
• Kısmen 1. molar diş (%72)
• Bu dişlerin vestibül tarafını örten

bukkal periodonsiyum ve kemik

 

• Endikasyon:
• Üst çenede bir ya da daha çok sayıda molar dişlerin anestezisi
• Enfeksiyon ya da akut enflamasyon nedeniyle supraperiosteal enjeksiyon kontraendike ise
• Supraperiosteal enjeksiyon yetersiz ise

 

• Kontraendikasyon:
• Kanama riskinin büyük olduğu vakalar (Submüköz anestezi uygulanmalıdır)

 

• Avantajları:
• Dikkatli yapıldığı takdirde atravmatik ve az ağrılı olması ve bir defada büyük bir alanı etkilemesi
• Başarı oranının yüksek olması (%95’den çok)
• Tek enjeksiyon ve optimal dozda solüsyon kullanımı ile geniş etki sağlaması

 

• Dezavantajları:
• Hematom riski
• Kemik taraması olmaması nedeniyle ortaya çıkan belirsizlik
• molar için ikinci bir enjeksiyon gerektirmesi

Teknik

• Hasta, ağzını maksimum seviyeden biraz daha az açar ve çene ucunu anestezi yapılacak tarafa doğru hafifçe kaydırır.
• Böylece yanak kasları gevşer ve vestibulum oris’de çalışmak daha da kolaylaşır.
• Yanak kasları ekarte edilerek vestibül tarafta iyi bir görüş alanı sağlanmalıdır.
• Kanülün ağıza giriş yönü aşağıdan-yukarı, önden arkaya ve dıştan-içe doğru ve oklüzal düzlem ile 45 derecelik bir açı yapacak şekilde olmalıdır.
• Kanülün batırılacağı nokta molar dişin distal kenarı hizasıdır.
• İlerleme yönü molar dişin kök ucu hizasından geçmelidir.

• Bu şekilde arkaya doğru ilerlenirken enjektör aynı tarafın dudak köşesine doğru kaydırılarak kanül ucunun tuber maxilla’yı aşması ve yumuşak doku içinde ilerleyip kemikten uzaklaşmaması sağlanmalıdır.
• Bu şekilde yumuşak doku içine önce yaklaşık 1cm ilerledikten sonra 0.5cc solüsyon enjekte edilir.
• Böylece yumuşak dokuların anestezisi ile bundan sonraki işlemin daha ağrısız olması sağlanır.
• Sonra 1cm daha ilerlenir ve aspirasyon yapıldıktan sonra solüsyonun geri kalanı tuber maxilla bölgesine enjekte edilir.

• Belirti ve semptomlar:
• Subjektif: Genellikle yoktur. Hasta bu bölgenin uyuştuğunu tam olarak algılayamaz.
• Objektif: Tedavi sırasında ağrı olmaması

 

• Dikkat edilmeli:
• Yavaş enjeksiyon yapılmalı
• İşlem sırasında tekrarlayıcı aspirasyon yapılmalı
• Engelleyici anatomik bir yapı olmaması nedeniyle kanül ucunun fazla ileri gitmemesi için dikkatli olunmalıdır.
• Enjeksiyon derinliği mutlaka kontrol edilmelidir. Fazla olursa hematom riski artar.
• Komplikasyonlar:
• Hematom: Kanül pterygoid plexus’unu ya da maxiller arter’i perfore ederse sıklıkla hematom oluşabilir.
• Mandibuler anestezi: Mandibuler sinir, n.alv.sup.post.’un yan tarafına lokalize olması nedeniyle anesteziden etkilenebilir.

 

Anestezi hataları:

• Fazla lateral pozisyon almak
• Yeteri kadar yukarı girememek. Çıkarıp tekrar yönlendirilmeli
• Arkaya doğru fazla derin ilerlemek: Kanül uygun derinliğe kadar geri çekilmeli

PALATİNUS MAJUS ANESTEZİSİ

• Etkilenen sinir: N. Palatinus majus
• Etki alanı:
• Birinci premolar dişe
• Orta hatta kadar sert damağın arka kısmı
• Bunun üzerindeki yumuşak dokular.

• Endikasyonlar:
• 2 ya da daha fazla dişe yapılacak olan restoratif tedavilerde palatinal yumuşak dokuların anestezisi
• Periodontal ve cerrahi girişimlerde palatinal sert ve yumuşak dokularda ağrı kontrolü için

 

• Kontraendikasyonlar:
• Enflamasyon varlığında
• Sadece bir veya iki diş için anestezi gerekiyorsa
• Avantajları:
• Tek enjeksiyon ve az miktarda solüsyon gerektirmesi
• Anestezinin fazla rahatsızlık vermemesi

Dezavantajları:

• İşlemin travmatik ve ağrılı olabilmesi
• Enjeksiyon alanı dışında hemostazis olmaması

Teknik

• F palatinus majus, processus alveolaris ile sert damak kemiğinin birleştiği yerde, son molar dişin distal kenarı hizasında ve dişin kölesine yaklaşık 1cm uzaklıktadır.
• Dişsiz ağızlarda bu mesafe biraz azalabilir.
• Ağız içinden bakıldığında bu noktada bir çukurluk görülür.
• Anestezi foramenin hemen önüne yapılır. Bunun için daha önce infiltratif palatinal anestezide olduğu gibi karşı ağız köşesinden kemik yüzeyine dik olacak şekilde girilir ve tanımlanan noktaya anestezi yapılır.
• Anestezi sırasında canalis pterygopalatina’ya girilebilir. Kanal içinde 3-4cm ilerlenirse fossa pterygopalatina’ya ulaşılır ve aynı adlı ganglion bloke edilir.

• Belirti ve semptomlar:
• Objektif: Tedavi sırasında ağrısızlık
• Subjektif: Palatinanın arka kısmında uyuşma

• Dikkat edilmeli:
• Enjeksiyondan önce kemik teması mutlaka alınmalı ve aspirasyon yapılmalı
• Palatinal kanala girilmemelidir. Bu herhangi bir zarara yol açmasa da anestezinin başarısı için gereklidir.

 

• Komplikasyonlar:
• Fazla miktarda solüsyon ve yüksek konsantrasyonda vasokonstrüktör kullanılırsa yumuşak dokuda iskemi ve nekroz oluşabilir.
• Hematom az sıklıkla oluşabilir
• Bazı hastalarda yumuşak damak uyuşması rahatsızlık verebilir

 

Anestezi hataları:

• Kolay bir teknik olup başarı oranı yüksektir
• Foramenin önüne yapılırsa sadece yumuşak doku anestezisi olur
• premolar bölgesi, insisiv sinirden de etkilendiği için yetersiz anestezi alabilir. Bu diş için ayrıca lokal infiltratif anestezi gerekir

NASOPALATİNUS (İNCİSİVUS) ANESTEZİSİ

• Aynı adlı sinirin foramen incisivum’da bloke edilmesidir.
• Etki alanı:
• Sert damağın ön belgesinin sert ve yumuşak dokuları

• Sağ premoların mezialinden sol

1. premoların mezialine kadar

• Kanal içinde ilerlenirse anterior

alveolar sinir uçları da bloke edilebilir

• Endikasyon:
• İki ya da daha fazla dişte yapılan restoratif tedavilerde palatinal yumuşak doku anestezisi istendiğinde
• Periodontal ve cerrahi girişimlerde bu bölge sert ve yumuşak dokularının ağrı kontrolü için

 

• Kontraendikasyon:
• İnflamasyon varlığında
• Bir yada iki dişlik küçük alan tedavilerinde

• Avantajları:
• Çok az batırma ve solüsyon gerektirmesi
• Multipl batırmalara göre daha az rahatsızlık vermesi

 

• Dezavantajları:
• Ağız içi enjeksiyonlar içinde en travmatik ve ağrılı olanı olması
• Enjeksiyon alanı dışında hemostazis olmaması

Teknik

• Kanülün ağza giriş yönü aşağıdan yukarı ve kesici dişlerin uzun eksenlerine paralel olmalıdır.
• Hedef nokta palatinal mukozada santral dişler arasında ve orta hat üzerinde yer alan papilla incisiva’nın hemenaltıdır.
• Tanımlanan noktaya girildiğinde tam foramen üzerinde isek kemik teması alınmadan bir miktar incisiv kanal ağzına ve kanala girilebilir ve fazla ilerlenmeden buraya enjeksiyon yapılır.
• Ancak işlemin oldukça ağrılı olması nedeniyle enjeksiyonu yavaş ve kısıtlı olarak yapmakta fayda vardır.

• Belirti ve semptomlar:
• Subjektif: Palatinanın ön kısmında uyuşma
• Objektif: Tedavi sırasındaki ağrısızlık

Dikkat edilmeli:

• Kemik teması alınmalı
• Aspirasyon yapılmalı
• İnsisiv papilla üzerine direkt batmamalı
• Hızlı enjeksiyondan kaçınılmalı
• Fazla solüsyon enjekte edilmemeli
• Kanül 5mm’den fazla ilerlerse kanal içine ve burun tabanına girilebilir ve enfeksiyona yol açabilir

 

• Komplikasyonlar:
• Çok miktarda solüsyon ve vazokonstriktör etkisiyle nekroz oluşabilir. (0.3-0.4 cc’den fazla)
• Nadir de olsa hematom oluşabilir
• Sert doku nedeniyle enjeksiyon zorluğu ve solüsyonun geri fışkırması

Anestezi hataları:

• Başarı oranı çok yüksektir
• Tam orta nokta yerine kenara yapılırsa tek taraflı etki oluşur
• Kanin ve 1. premolar dişler için yetersiz olabilir.

İNFRAORBİTAL ANESTEZİ (asa)

• Etkilenen sinirler: N. Alveolaris superior anterior, N. Alveolaris superior medius (msa) (Kanal içine girilirse), İnfraorbital sinir (palpebralis inferior, labialis superior, nasales lateralis)
• Etki alanı:
• Üst dudak
• Burun yan kanadı
• Alt göz kapağı
• Kesici ve kanin dişler

• %72 vakada premolar ve 1. moların meziobukkal kökü de etkilenir
• Bu dişlerin vestibül sert ve yumuşak dokuları
• Endikasyon:
• Üst çene ön bölgede iki ya da daha çok sayıda dişte ve bunların vestibül yüzeylerini örten yumuşak dokularda yapılacak dental tedaviler
• Supraperiostal enjeksiyonların enflamasyon ya da akut bir enfeksiyon nedeniyle yapılamadığı durumlar
• Yoğun kortikal kemik yapısı nedeniyle

supraperiostal infiltratif anestezinin yetersiz

kaldığı durumlar

• Kontraendikasyon:
• Az sayıda diş uygulamaları
• Bölgede hemostazis isteniyorsa lokal infiltrasyon tercih edilmelidir.
• Avantajları:
• Oldukça basit bir teknik olması
• Az miktarda solüsyon gerektirip çok sayıda kanül batmalarını önlemesi

• Dezavantajları:
• Hasta için: Ekstraoral uygulamalar hastayı rahatsız edebilir.
• Uygulayıcı için: Yeni başlayanlarda hastanın gözüne zarar verme korkusu
• Anatomik olarak kriter noktaları bulmaktaki zorluklar.

Teknik

• Foramen infraorbitale, göz pupili tam olarak karşıya bakarken, buradan aşağı indirilen dikin orbita alt kenarını kestiği yerin biraz medialinde bulunan sutura zygomaticomaxillaris’in kemikte yaptığı çentiğin 1cm kadar altında ve biraz medialinde yer alır.
• Bu noktaya ulaşmak için kanülün ağza giriş yönü aşağıdan yukarıya ve premolar dişlerin uzun eksenine paralel bir doğrultuda olmalıdır.
• Önce diğer elin başparmağı ile infraorbital çentik ve foramenin olduğu yer dışardan palpe edilmelidir.
• İşaret parmağı ile dudak ekarte edilerek vestibül tarafın görünmesi sağlanmalıdır.
• Kanül premolar dişlerin uzun eksenlerine paralel olacak şekilde infiltratif anestezide olduğu gibi batırılır ve hedef noktaya doğru 2-3 cm kadar ilerlenir.
• Kanülün doğru yerde olduğu dışardan palpe edilerek kontrol edilir.
• Önce aspire edilerek enjeksiyon yapılır.

• Belirti ve semptomlar:
• Subjektif: Alt göz kapağı, Burun yanı, Üst dudak’da çok çabuk uyuşma hissi
• Objektif: Tedavi sırasında ağrı olmaması
• Subjektif ve objektif: 3-5dk içinde dişler ve çevre yumuşak dokularında uyuşma

Dikkat edilmeli:

• Orbitayı korumak için foramen tavanından mutlaka kemik teması alınmalı
• Foramen üzerinde mutlaka parmak desteği olmalı
• İğne normalde parmakla hissedilmez ancak çok yüzeyden ve kemik üzerinden giderse palpe edilebilir. Bu durumda yeniden yönlendirme yapılmalıdır.
• Periostu zedelememek için kemiğe çok yakın enjeksiyon yapılmamalıdır.

 

• Komplikasyonlar:
• Önlemek için anesteziden hemen sonra bölgeye 2-3dk bası uygulanmalıdır.

 

• Anestezi hataları:
• Foramenden aşağı seviyeye yapılırsa alt göz kapağı, burun ve üst dudak uyuşur fakat dişler etkilenmez
• Solüsyon 1. premolar hizasında supraperiostal olarak depolanabilir ve işlem başarısız olur. Yeniden yön belirlemesi yapılmalıdır.

 

MANDİBULER ANESTEZİ

ANATOMİK HATIRLATMALAR:

• Foramen mandibula, ramus mandibulanın i

iç yüzünde ve takriben ortasında yer alır.

• Bu nokta ramus’un ön kenarından (margo anterior) yaklaşık 1.5-2cm mesafededir ve erişkinlerde molar dişlerin oklüzal düzleminden yaklaşık 1 cm yukardadır.
• Çocuklarda ise oklüzal düzlem ile aynı seviyededir.

 

• Ön taraftan bakıldığında foramenin ağzı lingula mandibulae dediğimiz bir kemik çıkıntısı ile engellenmiştir.

• Ramus mandibulanın iç yüzü, iç ve dış

pterygoid kaslar ile örtülmüştür.

Kemik yüzeyi ile bu kaslar arasında kalan

aralık spatium pterygomandibulare adını alır.

• Ağız içinden bakıldığında ağız maksimum açıklıkta iken bize kanülün batırılacağı yeri bulmamıza yardımcı olacak anatomik noktalar vardır.
• Bunlar buksinatör kasın yaptığı yanak yastığı ve plika pterygomandibularis’tir.

1. DİREKT YÖNTEM

• Etkilenen sinirler: N. Alveolaris inferior, n. Mentalis ve sıklıkla n. Lingualis
• Endikasyon: Alt çenede anestezi yapılan tarafta yer alan tüm dişlerde ve çene kemiğinde uygulanacak tedavi, çekim ve cerrahi girişimler. F. mentale önünde kalacak alanın yumuşak doku anestezisi istendiğinde
• Kontraendikasyon: Enjeksiyon alanında akut enflamasyon ya da bir kitle varlığında . Trismus varlığında. Dil/dudağını ısıran çocuk ve handikaplı hastalarda.

 

• Etki alanı:
• O taraf yarım çenedeki orta hatta kadar tüm dişler
• Mandibuler kemik korpus ve alt ramus
• Mentale önünde kalan yumuşak dokular
• Lingual sinir de bloke edilmişse: Dilin 2/3 ön kısmı ve ağız tabanı, lingual taraf yumuşak dokular ve periosteum

• Avantajları:
• Tek enjeksiyonla geniş bir alanın anestezisinin sağlanması

 

• Dezavantajları:
• Lokalize işlemler için gereğinden geniş bir alana anestezi sağlaması
• Ağız içi işaret noktalarının güvenilir olmaması
• Başarısızlık oranının (%15-20) yüksek olması
• Pozitif aspirasyon oranının en yüksek olduğu teknik olması (%10-15)
• Dil ve dudak uyuşmalarının hastayı rahatsız etmesi ve tehlikelere yol açabilmesi

 

Teknik

• Hasta ağzını maksimum seviyede açmış olmalıdır.
• Hedef nokta: N. Alveolaris inferior, foramene girmeden öncei sulkus coli mandibula’da iken.
• Foramen ağız içinden klinik olarak görülemez ve palpe edilemez.

• Kanülün ağza giriş yönü karşı taraf ağız bileşiği ya da premolar dişleri hizasından olmalıdır.
• Kanülün batırılacağı nokta margo anteriorun 1.5-2 cm gerisinde, alt molar dişlerin oklüzal düzleminin 1cm yukarısında, yanak yastığının tepe noktasının altı ve plika pterygomandibularis’in lateralindedir.
• Burayı doğru bulabilmek için önce ramus mandibulanın ön kenarı diğer elin işaret parmağının ucu ile palpe edilmelidir.

2. premolar rehberliğinde girilir.

• Daha sonra tanımlanan yumuşak doku içinde ilerlenir.
• 5 cm ilerledikten sonra 0.5cc enjeksiyon yapılır. Amaç N. Lingualis’i bloke etmektir.
• Daha sonra aynı yönde 1.5-2.5cm (ortalama 2cm) daha ilerlenir ve ramusun iç yüzünde kanülün ucu ile sulkus koli mandibulada kemik teması alınır.
• Anestezi yapmak için mutlaka kemik teması alınmalıdır. Aksi halde yanlış yerde olduğumuz düşünülerek işlem tekrarlanır.

• Doğru noktada olunduğundan emin isek önce aspirasyon yapılır, sonra da enjeksiyon yapılır.

 

• Bazı durumlarda kemik teması oldukça erken alınır. Bu erken temas foramenin ön tarafında bulunan lingula mandibula’dan kaynaklanır.
• Kanülün ucu bu kemik çıkıntısına takılmıştır. Anestezinin başarılı olabilmesi için bu engel aşılmalıdır.
• Bunun için enjektör bir miktar geri çekilir ve orta hatta doğru kaydırılır. Sonra tekrar ileri sürülür ve böylece doğru noktada temas alınmış olur.

• Belirti ve semptomlar:
• Subjektif: Anesteziden 3-4 dakika sonra o taraftaki ağzı köşesinden başlayarak orta hatta kadar olan alt dudak mukoza ve derisinde uyuşma hissi ortaya çıkar. Lingual sinir de etkilenmişse Önce dil ucu ve o taraf dilin yarısı uyuşur.
• Objektif: Tedavi sırasında ağrı olmaması.

 

Dikkat edilmeli:

• Kemik teması alınmadan enjeksiyon yapılmamalı
• Ağrı yaratmamak için çok sert kemik teması alınmasından kaçınılmalı

 

• Komplikasyonlar:
• Ramusun iç yüzünde şişlik ve hematom oluşumu
• Trismus: Çiğneme kaslarının travmatize edilmesi ile
• Geçici yüz felci: Parotis bezi içine enjeksiyon yapılırsa

 

• Anestezi hataları:
• Foramenden çok öne ve aşağı enjeksiyon yapılması
• İlave sinir dallarının bulunması
• Karşı taraftan ve N. Mylohyoideus’tan innervasyon nedeniyle kesici dişler için yeterli pulpal anestezi sağlanamaması

 

1. DİREK YÖNTEM
2. İNDİREKT YÖNTEM

• Etki alanı ve etkilenen sinirler:
• Direkt yöntemle aynıdır.

• Avantaj ve dezavantajları:
• Daha travmatiktir.
• Trismus ve hematom olasılığı daha yüksektir.
• Teknik
• Hasta ağzını maksimum seviyede açar. Kanül ağza anestezi yapılacak taraftan o taraftaki diş dizisine paralel bir şekilde sokulur ve kanül ucu foramen mandibulaya ulaşana kadar yaklaşık 1.5-2cm arkaya doğru ilerlenir.
• Enjektör, karşı taraf premolar diş hizasına getirilir.
• Enjektör ramusun iç yüzüne doğru itilerek kanül ucunun sulcus colli mandibulaya ulaşması sağlanır ve anestezi yapılır.

 

• GOW-GATES YÖNTEMİ
• Etkilenen sinirler:
• Mandibularis’in tüm dalları (N. Meningicus dışında)

• Etki alanı:
• Orta hatta kadar tüm mandibuler dişler
• O taraf bukkal periosteum ve müköz membran
• Dilin 2/3 ön tarafı ve ağız döşemesi
• Lingual yumuşak dokular ve periosteum
• Corpus mandibula ve ramusun alt tarafı
• Zigoma üzeri derisi, temporal bölge ve yanak
• Endikasyon:
• Mandibuler dişlerdeki çoklu işlemler
• molardan orta hatta kadar tüm bukkal yumuşak doku anestezisi istendiğinde
• Tüm lingual yumuşak dokuların anestezisi istendiğinde
• Klasik yöntemler başarısız olduğunda

 

• Kontraendikasyon:
• Enjeksiyon alanında enfeksiyon veya enflamasyon varlığında
• Dudak ve dilini ısırma riski olan çocuk, mental retardlı ve yaşlı hastalarda
• Ağzını çok açamayan vakalarda
• Avantajları:
• Tek işlemle geniş bir alan anestezisi sağlanması
• Başarı oranı yüksek (deneyimli olanlarda)
• Pozitif aspirasyon oranı düşük
• Postenjeksiyon komplikasyonu düşük
• Çok dallı ve çok kanallı vakalarda başarı oranı yüksek

 

• Dezavantajları:
• Sinir dalının kalın, depolama alanının sinirden uzak olması (5-10mm) nedeniyle anestezi başlama zamanının uzun olması (5dk)
• Başarı için klinik deneyim gerektirmesi
• Uzun süren dil ve dudak anestezilerinin hastaya rahatsızlık vermesi
• Teknik
• Tanımlayıcı noktalar:
• Ekstraoral: Tragus alt kenarı, Ağız köşesi
• İntraoral: Üst ikinci molar dişin distali

• Ağız maksimum açıklıkta iken karşı ağız köşesinden girilir. Kanülün yönü anestezi yapılacak taraftaki ağız köşesi ile tragusu birleştiren çizgiye paralel olacak şekilde önden arkaya ve hafifçe aşağıdan yukarıya doğ
• Batırılma yüksekliği oklüzal düzlemden 1-2.5 cm yukarıda olmalıdır. Kanülün ağızda izleyeceği yol anestezi yapılacak taraftaki üst çene ikinci molar dişin distalinden ve bu dişin mesiopalatinal tüberkülü hizasından geçecek şekildedir.
• Tanımlanan şekilde ve yönde girilip yaklaşık 2.5cm ilerlendiğinde kanül ucunun kondil boynundaki kemiğe temas ettiği hissedilir. Aspirasyondan sonra enjeksiyon yapılır.

 

• Belirti ve semptomlar:
• Alt dudak ve dilde uyuşma
• Tedavi sırasında ağrı olmaması
• Anestezi hataları:
• Kemik teması alınmaması
• Düşük miktarda solüsyon kullanılması (en az 1.2cc gerekir)

 

• Komplikasyonlar:
• %2 hematom riski
• Nadir olmakla birlikte trismus riski
• III, IV ve VI. Kafa çiftlerinde geçici paraliziler: Enjeksiyondan sonra 20 dk içinde
• Hızlı IV enjeksiyon nedeniyle o taraftaki gözde diplopi, blefaroptosis ve komple paralizi

AKİNOSİ/LAGUARDİA YÖNTEMİ

• Etki alanı:
• O yarım çenedeki orta hatta kadar tüm dişler
• Mandibuler kemik-ramusun alt kısmı
• Foramen mentale önünde kalan yumuşak dokular
• Dilin 2/3 ön kısmı ve ağız tabanı
• Lingual yumuşak dokular ve periosteum

• Etkilenen sinirler:
• Alveolaris inferior
• Lingual
• Mylohiyoid
• Endikasyon:
• Sınırlı ağız açıklığı olan vakalarda
• Mandibuler dişlerde yapılacak çok sayıda işlemler
• Ağız içi kriter noktalar görülemiyorsa

 

• Kontraendikasyon:
• Enjeksiyon yerinde enflamasyon varlığı
• Ramusun iç yüzüne girilemiyorsa ya da burası görülemiyorsa
• Anestezi nedeniyle dil-dudağını ısıranlarda
• Avantajı:
• Göreceli olarak atravmatik
• Ağız açmayı gerektirmez
• Post op komplikasyonlar az
• Aspirasyon oranı daha az
• Başarı oranı yüksek

 

• Dezavantajı:
• Enjeksiyon yolunun ve anestezi derinliğinin görülmesindeki güçlük
• Kemik teması olmaması nedeniyle işlemin tahmini yapılması
• Periosta yakın olunması halinde travmatik olabilmesi

Teknik

• Hedef nokta:
• Ramusun medial tarafındaki yumuşak dokular ve buradan geçip foramen mandibularise doğru gitmekte olan sinirler.

• Tanımlayıcı noktalar:
• Maxiller 3. moların mukogingival köşesi
• Tuber maxillae
• Margo anterior

 

• Enjeksiyon yüksekliği:
• Gow-Gates’den daha aşağıda, mandibuler anesteziden daha yukarıda

 

• Ramusun iç yüzüne ve oklüzal düzleme paralel, maxiller 3. moların mukogingival kenarı yüksekliğinde; Kemikle temas etmeden ve kemikten fazla uzaklaşmadan; Önden arkaya doğru; Direkt arkaya ve hafifçe laterale doğru; Yaklaşık 2.5-3 cm ilerlenmelidir.
• Önce diğer elin işaret parmağı veya bir ayna ile anestezi yapılacak tarafın vestibül kısmı ekarte edilerek arkaya doğru ilerlenir ve ramus mandibulanın ön kenarı palpe edilir. Kanülün ağza giriş yolu da aynı yerden olur ve kanül o taraftaki diş dizisine ve oklüzal düzleme paralel bir şekilde arkaya doğru ilerletilip oklüzal düzlemden 1cm kadar yukarıdan yumuşak dokuya batırılır. Direkt arkaya ve hafifçe laterale doğru yaklaşık 2.5-3 cm ilerlendikten sonra anestezi yapılır.
• Belirti ve semptomlar:
• Subjektif: Alt dudak yarısında ve dilde uyuşma hissi
• Objektif: Tedavi sırasında ağrı olmaması

 

Dikkat edilmeli:

• Aşırı derine girilmemeli (2.5cm’den fazla)
• Çocuklarda enjeksiyon derinliği azaltılmalı
• Komplikasyonlar:
• Ramusun iç tarafında şişlik ve hematom
• Çiğneme kası travması nedeniyle trismus
• Geçici yüz felci (parotise enjeksiyon ile)

 

• Anestezi hataları:
• Fazla mediale yapılarak kemikten uzak kalınması
• Çok alt seviyeden girilmesi
• Aşırı ileri gidilmesi

EKSTRAORAL MANDİBULER ANESTEZİ

• Etkilenen sinirler ve alan: Direkt yöntem ile aynı
• Endikasyon:
• İntraoral yöntemlerin kullanılamadığı durumlarda: Trismus, dil engeli, enflamasyon ya da kitle varlığı

 

• Kontraendikasyon:
• Enjeksiyon yolu üzerinde kitle veya enflamasyon varlığında
• Teknik
• Tanımlayıcı noktalar:
• Angulus mandibula
• Basis mandibula
• Ramus arka kenarı

 

• Hedef nokta:
• Sulkus colli mandibula

 

• Giriş yönü: Çene köşesinin 1cm önünden aşağıdan yukarıya doğ
• Hastanın başı arkaya doğru yatırılır. Önceden deri dezenfeksiyonu yapılmalıdır. Bu yöntemde 8mm lik uzun kanül kullanılmalıdır. Kanülün batırılacağı nokta angulus mandibulanın iç tarafı ve basis mandibulanın 1cm kadar ön ve iç kısmıdır.
• Angulus mandibula palpe edilmelidir.
• Kemik yüzeyine paralel olarak 4cm kadar ilerlenilir. Bu noktaya anestezi yapılır.

 

• Komplikasyonlar: Trismus, hematom
• Anestezi hataları: Hedef noktanın tam bulunamaması nedeniyle anestezi tekrarı

MENTAL ANESTEZİ

• Etkilenen sinir: mentalis
• Etki alanı:
• Foramen önünden orta hatta kadar olan alanda bukkal müköz membran, deri ve alt dudak
• Kesici dişler ve premolarların pulpaları (1,2,3,4 numaralar)

• Endikasyon:
• Foramen önündeki dişlerde pulpa anestezisi
• Bölgenin yumuşak doku tedavileri ve cerrahi işlemleri
• Mandibuler anestezi endike değil ise

 

• Kontaendikasyon:
• Enjeksiyon alanına enflamasyon varlığı

 

• Avantajları:
• Lingual anestezi olmadan pulpa ve sert doku anestezisi sağlar
• Başarı oranı yüksek
• Kolay ve atravmatik

 

• Dezavantajları:
• Lingual anestezinin ayrıca yapılması gerekir.
• Orta hatta tam anestezi sağlanamaması (anastomoz nedeni ile)
• Hematom olasılığı yüksektir.

 

Teknik

• Foramen mentale 1. ve 2. premolar dişlerin apeksleri arasında, corpus mandibula kalınlığının yaklaşık yarısındadır ve foramenin ağzı yukarı-arkaya doğru dönüktür. Anestezi için hasta ağzını yarım açar. Böylelikle vestibulum oriste çalışmak için daha uygun bir alan sağlanmış olur.
• Dudak ve yanak yumuşak dokuları gergin bir şekilde ekarte edilir.
• Kanülün ağıza girişi foramenin anatomisine uygun olarak yukarıdan aşağı ve arkadan öne doğru olmalıdır.
• Premolar dişler arasından fornix vestibulide yumuşak dokuya bu şekilde batırılan kanül 0.5cm kadar ilerletildikten sonra kemik teması alınır ve enjeksiyon yapılır.
• İşlem sırasında mutlaka foramen içine girmeye gerek yoktur. Çevre dokuya uygulama yapıldığında yumuşak dokularda yeterli yoğunlukta anestezi sağlanır.
• Belirti ve semptomlar:
• Subjektif : Alt dudakta uyuşma
• Objektif : Tedavi sırasında ağrı olmaması
• Dikkat edilmeli: Periosta temas edilmedikçe ve hızlı enjeksiyon yapılmadıkça işlem oldukça atravmatiktir.
• Komplikasyonlar: Çok azdır. Hematom ve şişlik oluşabilir.
• Anestezi hataları: Kemik içine yetersiz solüsyon giderse anestezi sağ Enjeksiyon tekrar yapılıp işlem alanına 2dk kara basınç uygulanmalıdır.

BUKKAL ANESTEZİ

• Etkilenen sinir: Bukkalis
• Etki alanı: Alt çene posterior dişlerin vestibül tarafında kalan yumuşak dokular, periodontal dokular ve diş etleri. Trigonum retromolare ve ramus mandibulanın ön yüzünü kapsayan yumuşak dokular

 

• Endikasyon: Mandibular molar bölgede bukkal yumuşak doku anestezisi istendiğinde
• Kontraendiksyon: Bölgede enfeksiyon varlığı
• Avantajları: Yüksek başarı oranı, kolay teknik
• Dezavantajları: Kanül ucu kemik ve periosta temas ederse ağrı olabilir

 

• Teknik

• Hedef nokta ve giriş yönü:
• Oklüzal düzlem ile ramusun

birleşme yerinde. Oklüzal düzlemin 1cm üzerindeki noktaya karşı ağız köşesinden giriş

1. Bukkalis, mandibuler sinirden ayrıldıktan sonra uç dallarını vermeden önce ramusun ön kenarını alt molar dişlerin oklüzal yüzeylerinin 1cm üzerinde çaprazlayarak aşağı doğru iner. Anestezide hedef nokta ramusun ön kenarının oklüzal düzlemi çaprazladığı bu yerdir.

 

• Belirti ve semptomlar:
• Subjektif: Hasta belirtisi pek olmaz
• Objektif: Sondlandığında ağrı hissedilmez.

 

• Dikkat edilmeli: Kemik teması alınmalı

 

• Komplikasyonlar: Hematom

 

• Anestezi hataları: Çok azdır. Aşırı solüsyon enjekte edilmemelidir.

 

LİNGUAL ANESTEZİ

1. Lingualis’e ağız tabanında uç dallarını vermeden yapılan anestezi işlemi.

• Etkilenen sinir: Lingualis
• Etki alanı: Alt çene dişlerinin lingual tarafında kalan diş etleri, yumuşak dokular, dilin 1/3 ön kısmı, ağız tabanı, tükürük bezleri
• Endikasyon: Bölgede yapılacak işlemler ile diş çekimlerinde
• Kontraendikasyon:
• Trismus ve enflamasyon varlığında
• İnfiltratif yöntemler yeterli ise
• Avantajları:
• Tek enjeksiyonla geniş alanda dudakta uyuşma hissi olmadan anestezi sağlanması
• Kolay ve güvenilir olması

 

• Dezavantajları:
• Handikaplı ve mental retardlı vakalarda uzun süreli dil uyuşmalarının problem yaratabilmesi
• Lokal işlemlerde gereğinden fazla anestezi sağlanması
• Teknik
• Alt çene 3. molar dişin disto-lingual köşesine karşı ağız köşesi rehberliğinde 0.5cm girilerek enjeksiyon yapılır.

 

• Komplikasyonlar:
• Lingual sinir harabiyeti ile kalıcı anestezi veya parestezi

 

• Anestezi hataları:

> Posterior dişlerin olmadığı durumlarda hedef noktanın bulunamaması